به گزارش كاركادو به نقل از ایسنا، این استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد امروز (۲۴ دی ماه) در نشست گفت وگوهای فرهنگی ایران و شبه قاره كه در دانشكده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی برگزار شد، با اشاره به اینكه ارتباط ملت ایران با ملت هند تاریخی و خونی است، اظهار نمود: تبار مشترك هند و ایرانی سبب شده از قدیم ارتباطات نزدیكی داشته باشیم. ارتباط تاریخی ما را به یكدیگر نزدیك كرده و در مقاطع مختلف توانسته ایم از این ارتباط استفاده نماییم.
او ادامه داد: ادیان باستانی ایران با هند تعامل داشته اند؛ این تعامل بین آئین زرتشتی و بودا وجود داشته است. پیش از آیین زرتشی، آیین مهری ما به هند رفته بود. همینطور در خیلی از سرزمین های اسلامی آئین بودا وجود داشته است.
عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به ارتباطات زبانی ایرانی ها و هندیان اظهار داشت: گاهی زبان شناسان ارتباطات زبان های باستانی ایران به خصوص زبان اوستایی را با زبان سانسكریت هموار می كنند.
یاحقی با اشاره به ارتباط فرهنگی بین ایران و هند در پیش از اسلام، اضافه كرد: به صورت مثال در زمان ساسانیان برزویه طبیب از ایران برای یافتن گوهر دانایی به هند رفت و هنگامی كه برگشت كتاب كلیله و دمنه را با خود آورد.
او با تاكید بر این كه یكی از عرصه های بسیار مهم فرهنگی بین ایران و هند داستان ها، هستند، داستان هایی كه مشتركا از هند آمده اند، تصریح كرد: شاید پیش از كلیله و دمنه ارتباط داستانی دیگری هم داشته باشیم. این ارتباط با استفاده از كتابی به اسم هزار افسان در ایران باستان است. كتاب دیگری كه در این دوره می توان از آن نام برد بلوهر و بوداسف است كه به آئین بودا برمی گردد.
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: میراث داستانی ایران و هند میراثی بسیار غنی است و در جهات مختلف اهمیت مطالعه دارد. حتی اشاراتی در شاهنامه داریم كه منشا داستانی آنها به هندوستان برمی گردد.
یاحقی با اشاره به اینكه ارتباطات ادبی در كنار ارتباطات عرفانی برای ما بسیار ارزشمند است، اظهار داشت: همیشه هندوستان به علت علقه دوستی و خونی پناهگاه ایرانی ها بوده و هروقت در ایران مشكلی پیش آمده ایرانی ها به آنجا مهاجرت كرده اند. در چندین مقطع تاریخی مهاجرت های بین ایران و هند را داریم. از مهمترین این مهاجرت ها، مهاجرت زرتشتیان ایران بعد از اسلام پس از قرن دوم به هندوستان است.
او تصریح كرد: گاهی از جانب حكومت های بیگانه ای كه بر ایران حكومت می كرده اند به هند صدمه هایی رسیده است و آنها با سعه صدر این صدمه ها را تحمل كرده اند. به صورت مثال غزنویان به هند بسیار حمله كردند. ما در این زمینه شرمنده ایم. نباید این مورد به پای ایرانی ها گذاشته شود.
عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به مهاجرت عارفان به هند، بیان كرد: چهره های برجسته ای از عارفان در قرن های ۱۱، ۱۲ و ۱۳ میلادی به هند مهاجرت كردند. در این زمینه می توان به میرسیدعلی همدانی و... اشاره نمود. این افراد توانستند پیام عرفان اسلامی را در هند گسترش دهند.
یاحقی با اشاره به این كه در دوره مغول هم مهاجرت به هند داشته ایم، اظهار نمود: این مهاجرت به علت اغتشاشاتی است كه در این دوره بوجود آمده است. اغلب دانشمندان و قلم به دستان ما به شبه قاره هند مهاجرت و در آنجا فرصتی برای نوشتن كتاب پیدا كردند و كتاب های زیادی در این دوران نوشته شد.
وی با اشاره به ارتباطات تجاری، اقتصادی و فرهنگی میان ایران و هند اضافه كرد: جاده ابریشم و راه عدلیه همچون این ارتباطات است. راه عدلیه كه منشا آن هند بوده از ایران می گذشته و بازرگانان و تاجرانی كه در این مسیر حركت كرده اند تعاملات انسانی را به وجود آورده اند. امروز هم احیای جاده ابریشم یكی از اهداف بزرگ یونسكو برای رسیدن به همین تعامل و تفاهم است.
عضو پیوسته شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به اینكه مهمترین دوره ارتباطات ادبی ایران و هند در زمان حكومت صفویان در ایران و حكومت گوركانیان در هند بوده است، اظهار داشت: این دوره دوره درخشانی است و ارتباطات فرهنگی بسیاری داشته ایم. در این دوران خیلی از ایرانی ها به هند مهاجرت كردند و هند تبدیل به كعبه آمال شد. احمد گلچین معانی در كتاب خود۸۲۴ شاعر برجسته را كه از ایران به هند رفته اند شناسایی كرده است. در این دوره ارتباطات آنقدر زیاد و زیبا است كه می توانیم آن را دوره درخشان دوستی ملت ها بنامیم.
یاحقی تصریح كرد: خیلی از دانش های ادبی ما همچون دستور زبان فارسی، فرهنگ نویسی فارسی، تذكره نویسی فارسی و... در هند تقویت شد و گسترش یافت. در ایران خیلی به این كارها اهتمام نداشتند. چندین فرهنگ در ایران وجود داشت اما فرهنگ نویسی را هندیان رواج دادند. باآنكه بعضی از نویسندگان فرهنگ ها همین ایرانی های مهاجری بودند كه از ایران به هند مهاجرت كرده بودند.
او با اشاره به اینكه مباحث ریز دستور فارسی در هندوستان نوشته شده است، اظهار نمود: این مورد حكایت از اهتمام گسترش زبان فارسی در این سرزمین دارد. در این دوره علاوه بر ادبیات، جبهه فرهنگی مفصلی در هندوستان داشتیم. در حوزه های معماری، نگارگری، خط و... این جبهه تقویت شد.
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه كرد: ما می توانیم از این مقاطع زیاد فرهنگی و مقاطع همدلی برای كم كردن تنش ها در روزگارمان استفاده نماییم و جهان را به صلح و برادری دعوت نماییم. هنر و فرهنگ مرز نمی شناسد و خویش را به همه یكسان عرضه می كند. این زمینه ها برای تعامل و همكاری است و می تواند در كاهش خشونت ها و تنش ها بسیار موثر باشد.
در بخش دیگری از این مراسم سیدآقا حسین فاضل سانچاركی، معاون انتشارات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان اظهار نمود: همه ما می دانیم كه آسیا پیوستگی های جغرافیایی، فرهنگی، تاریخی و میراث گرانقدری از افكار دینی و باورهای عمیق آسمانی و فرآورده های ذهنی و ابداعات و خلاقیت های فراوانی دارد. اما امروز ما در كجا قرار داریم؟ آیا فرهنگ عرفان، تصوف و انسان دوستی ما به حاشیه نرفته است؟ امروز گفتمان غالب در منطقه آسیا چیست؟
وی با اشاره به اینكه كشور افغانستان بیش از ۴۰ سال است كه در آتش جنگ می سوزد، ادامه داد: این كشور از پرورشگاه های عرفا و متصوفین بزرگ بوده است. مزار این شخصیت ها در غزنه، بلخ، هرات و... وجود دارد اما امروز سرزمین این بزرگان در آتش جنگ و خشونت می سوزد.
معاون انتشارات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان خاطرنشان كرد: اگر بتوانیم با این بحث ها انسان دوستی، عشق، صبوری و خدمت گزاری به انسان و انسانیت را به یك فرهنگ و رفتار عمومی در سطح ملت هایمان تبدیل نماییم، میدان را از خشونت طلبان كه میدان دار عرصه فرهنگ شده اند به عقب برانیم و جریان های كلان فكری و فرهنگی تولید نماییم به اهداف خود رسیده ایم.
او با اشاره به اینكه ۱۶۵ هزار مسجد در افغانستان وجود دارد، عنوان كرد: ۴۵ هزار مسجد تحت كنترل ما است اما ۱۲۰ هزار مسجد از كنترل ما خارج است و نمی دانیم پیش نمازان آنها از كجا می آیند. اما می دانیم در مساجد ما نفرت پراكنی می گردد. تبلیغاتی صورت می گیرد كه وحدت ملی ما را خدشه دار می كند. تلاش داریم نظارت داشته باشیم اما در جایی زندگی می نماییم كه كشورهای پیرامون ما بیش از ۱۰۰ هزار مدرسه دینی دارند كه روزانه به تولید افكار افراطی می پردازند.
معاون انتشارات وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان اضافه كرد: تا زمانی كه نتوانیم با ریشه های افراطی گری مبارزه نماییم، مسئولیت های بسیار كلان داریم. همینطور تا زمانی كه سیاست هایی در منطقه باشند كه از هراس افكنی استفاده می نمایند با مشكل مواجه هستیم.