نوروز در شعر منوچهری
شاعر طبیعت، عشق و زندگی
فرهاد درودگریان منوچهری را شاعر طبیعت، عشق و زندگی می داند و با بررسی نوروز در شعر این شاعر می گوید که شعرهای او آدمی را به یاد کودکی می اندازد که از سر شوق و هوس نغمه می خواند.
به گزارش کارکادو به نقل از ایسنا، این عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور و پژوهشگر در چکیده مقاله ای با عنوان «نوروز، مهرگان، سده، بهمنجنه و اساطیر باستانی در شعر منوچهری» (که در پاییز ۱۳۸۳ در پیک نور- علوم انسانی منتشر شده) نوشته است: «منوچهری بهترین نماینده دوره طبیعت و تصاویر طبیعت در نیمه اول قرن پنجم هجری است. او شاعر طبیعت و شاعر عشق و زندگی است، اشعار او، آدمی را به یاد کودکی می اندازد که از سر شوق و هوس نغمه می خواند و اگر مرگ نابهنگام در جوانی، نغمه های پر از شور و شادی او را خاموش نمی کرد چه بسا که آثاری دلپسندتر و زیباتر پدید می آورد.»
او همین طور در مقدمه این پژوهش آورده است: «ابوالنجم احمد بن قوص بن احمد منوچهری دامغانی از شاعران برجسته ایران در نیمه اول قرن پنجم هجری. دیوانش سرشار از توصیف مناظر باغ و بهار، گل و ریاحین، پدیده های خلقت و تشبیب و مرغ و پرنده، بامداد و شام و بارش برف و غیره است.
اولین بار در شعر فارسی مبالغه و تکلف و تصنع در اشعار وی دیده می شود. از ین جهت، منوچهری را باید پیشرو سرودن این نوع شعر دانست. وی سلطان تشبیب است و قدرت بیان خودرا در راه تشبیب صرف می کند و همین خصیصه وی را در غزل وارد کرد اما این شیوه مورد قبول عام و پسند همه شاعران قرار نگرفت.»
در بخش دیگری از مقاله «نوروز، مهرگان، سده، بهمنجنه و اساطیر باستانی در شعر منوچهری» می خوانیم: «نیمه اول قرن پنجم (۴۰۰ تا ۴۵۰ هـ ق) عصر منوچهری و فخرالدین گرگانی، هم از فراوانی شعرهای موجود و هم از نظر وجود چند شاعر برجسته از قبیل منوچهری، فخرالدین گرگانی و ناصرخسرو و هم از نظر گسترش دامنه تصاویر شعری، سرشارترین دوره شعر فارسی است. از آن جا که این دوره را باید دوره طبیعت و تصاویر طبیعت در شعر فارسی دانست، منوچهری بهترین نماینده این دوره از نظر تصاویر شعری بشمار می رود برای اینکه از نظر توفیق در انعکاس مجموعه وسیعی از تصاویر مختلف با رنگ ها و خصایص ویژه دید شخصی شاعر، او توانسته است شاعر ممتاز این دوره و روی هم رفته در حوزه تصویرهای حسی و مادی طبیعت، بزرگ ترین شاعر در طول تاریخ ادب فارسی به شمار آید.
تصاویر شعری او از طبیعت بهادار ترین وصف ها را داراست چونکه بیان مادی و حسی او از طبیعت چندان قوی است که گویی آیینه ای فراروی اشیاء داشته و از هر کدام تصویری در این آیینه - که روشن و بیکران است - ایجاد کرده است. او شاعری جوان است و لازمه جوانی، شور و هیجان، شادی و نشاط و حیات و سرزندگی است و بدین ترتیب طبیعت بی جان را از حیات انسانی برخوردار می کند، رمز و راز طبیعت را در مدح بزرگان و ممدوحان خود می گشاید و برای این منظور از اعیاد باستانی چون نوروز، مهرگان، سده و بهمنجنه استفاده می نماید.»
فرهاد درودگریان در بخش دیگر از این نوشتار درباب توجه منوچهری به نوروز آورده است: «منوچهری به سبب اهمیت این جشن در آداب و فرهنگ ایرانیان، توجه ویژه ای به آن داشته است. در جای جای اشعار منوچهری می توانیم نمونه های فراوانی از کاربرد واژه نوروز و آداب آنرا بیابیم.»
این مدرس ادبیات فارسی در آخر چنین نتیجه گیری می کند: «منوچهری با به کار بردن ۲۵بار واژه «نوروز» یعنی در حدود ۲۷درصد، ۱۰بار واژه «مهرگان» یعنی در حدود ۱۱درصد، ۴ بار واژگان «سده» و «بهمنجنه» یعنی در حدود ۵درصد و ۲۰ بار اسامی شاهان و پهلوانان اساطیری باستانی یعنی در حدود ۲۲درصد از قصیده ها، قطعه ها و مسمط های خویش، روح ایرانی، حساس و هنرمند یک شاعر جوان را در برخورد با زیبایی ها و تازگی های طبیعت و فر و شکوه باورها و اندیشه های باستانی ایرانیان به نمایش می گذارد و با گشودن دریچه هایی هر چند کوچک به جهانی ناپیدا از گنجینه های نهفته و میراث معنوی گذشتگان، خواننده را برای رسیدن به سرچشمه های معنویت به تفکر و تامل وامی دارد.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب