تجربیات پرویز پورحسینی مكتوب شده است؟
كاركادو: هر چند دوستداران پرویز پورحسینی از درگذشت این هنرمند اندوهگین هستند اما جای خوشی است كه در كنار همه یادگاری های باارزش او، كتاب زندگی نامه اش تدوین شده و تجربیات گرانبهای این بازیگر ثبت شده است.
به گزارش کارکادو به نقل از ایسنا، درگذشت متوالی شماری از هنرمندان صاحب سبک در چند وقت اخیر بار دیگر توجه ما را به یکی از ضعف های مهم پژوهشی مان جلب کرد؛ نبود تاریخچه شفاهی.
با وجود گذر زمان همچنان فرهنگ شفاهی بر ما تسلط دارد و هنوز مکتوب کردن تجربیات نزد خیلی از نام آوران ما مرسوم نشده و این چنین است که تجربیات گرانسنگ برخی از آنان با درگذشت شان از دست رفته و باز هم به سبب ضعفی که در بخش پژوهش داریم، نمی توان چندان امیدوار بود که پس از مرگ این چهره ها، پژوهشگرانی دست به قلم شوند و تجربیات آنان را گردآوری کنند و اینگونه است که اغلب با درگذشت یک چهره فرهنگی، قسمتی از تاریخ خودرا از دست می دهیم.
با این وجود خوشبختانه گاهی کارهایی به شکل موردی و خودجوش انجام می شود وگردآوری زندگی نامه پرویز پورحسینی هم یکی از همین اتفاقات خجسته است.
این زندگی نامه به همه منصور خلج، پژوهشگر تئاتر گردآوری شده و بعنوان یکی از کتاب های مجموعه «ماندگاران صحنه» از طرف انتشارات نمایش انتشار یافته است.
این کتاب مدتی پیش و پیش از ابتلای پورحسینی به کرونا در مراسمی جمع و جور رونمایی گردید و حالا منصور خلج می گوید هیچ گاه تصور نمی کرده به فاصله اندکی، پورحسینی از دنیا برود.
وی در گفتگو با ایسنا خواندن این کتاب را برای علاقه مندان بازیگری مفید می داند چونکه در این کتاب مشخص شده پورحسینی با چه خون دلی به این جایگاه رسیده و یک شبه ره صد ساله نپیموده است.
خلج در آغاز می گوید: فکر نمی کردم اقای پورحسینی را به این زودی از دست بدهیم و خدا را شکر می کنم که این کتاب در زمان حیات ایشان منتشر و با حضور خودش رونمایی گردید.
این پژوهشگر درباره شکل گیری مجموعه «ماندگاران صحنه» توضیح می دهد: مقرر شد این مجموعه در مرکز هنرهای نمایشی منتشر شود که در واقع تاریخچه شفاهی هنرمندان تئاتر است و یکی از این گزینه ها پرویز پورحسینی بود. ابتدا این پیشنهاد را نپذیرفته بود و به او پیشنهاد شده بود که خودش یک نفر را بعنوان گفتگوکننده انتخاب نمود که به من لطف داشت و مرا انتخاب نمود.
خلج با ارائه توضیحاتی درباره روند شکل گیری این کتاب ادامه می دهد: طی جلسات مختلفی با یکدیگر گفتگو کردیم که گاه از بامداد تا غروب به طول می انجامید.
او که از دوره نوجوانی با پورحسینی آشنایی داشته است، اضافه می کند: ایشان را از نیمه های دهه 40 می شناختم. بازی درخشان او را در کنار محمد علی کشاورز، جمیله شیخی، مسعود اسدللهی و... در نمایش «حکومت زمان خان » کار رکن الدین خسروی دیده بودم. به یاد داشتم که چقدر جوان بود و چالاک و من که آن زمان دانش آموزی دبیرستانی بودم، بواسطه همین نمایش با او دوست شدم.
خلج با یادآوری دوران دانشجویی خود در دانشکده هنرهای زبیا می افزاید: پرویز پورحسینی سال بالایی ما بود و در کارگاه نمایش کار می کرد. او جزو بازیگران گروه آربی اوانسیان بود و در نمایش «باغ آلبالو» که نخستین کار مجموعه تئاتر شهر بود، بازی داشت.
این پژوهشگر با اشاره به کارنامه پر و پیمان پورحسینی خاطرنشان می کند: گردآوری این کتاب از این جهت برایم جذاب بود که او با خیلی از کارگردان های درجه یک تجربه اندوزی کرده بود؛ امثال آربی اونسیان، بیژن مفید، بهرام بیضایی، حمید سمندریان، علی رفیعی و... جزء معدود بازیگرانی بود که پیتر بروک برای اجرای نمایش از آنان دعوت کرد.
خلج ادامه می دهد: پورحسینی علاوه بر کارهای چشمگیرش در تئاتر در فیلم متفاوت «چشمه» هم بازی کرد و کمی بعدتر هم به گروه علی رفیعی که آن زمان تازه از فرانسه به ایران بازگشته بود، پیوست و در نمایش های «خاطرات و کابوس ها...»، «جنایت و مکافات» و... بازی کرد.
او با یادآوری بازی درخشان پورحسینی در نقش «راسکولنیکوف» نمایش «جنایت و مکافات» اضافه می کند: در آن نقش دشوار، سه ساعت بازی نفس گیر داشت. در آن نمایش پروانه معصومی هم با بازی در نقش «سونیا» برای نخستین بار روی صحنه رفت.
خلج درباره دیگر کارهای پورحسینی در تئاتر می گوید: در نمایش «آندورا» کار حمید سمندریان روی صحنه رفت و در نمایش «شش شخصیت در جست و جوی نویسنده» به کارگردانی پری صابری هم ایفای نقش کرد. جالب است که فروغ فرخزاد هم در همین نمایش بازی کرد.
بگفته او همکاری پورحسینی با بهرام بیضایی در نمایش «کارنامه بندار بیدخش» و فیلم «باشو غریبه کوچک» از دیگر نقاط قوت کارنامه هنری اوست.
خلج درباره حذفیات احتمالی این کتاب می گوید: این کتاب هیچ حذفیاتی ندارد و همه گفتگوهای ما به شکل کامل انتشار یافته است.
او با اشاره به وجود دو جریان غالب در تئاتر قبل از انقلاب یادآوری می کند: پورحسینی جزو بازیگران نسل میانه است. که نسل پس از اداره تئاتری ها هستند. این نسل به جریان آوانگارد آن زمان وصل می شوند. چونکه قبل از آن عموما جریان غالب تئاتر در تالار 25 شهریور (تماشاخانه سنگلج فعلی) جریان داشت و نمایش های ایرانی روی صحنه می رفت ولی بتدریج جریان نوینی شکل گرفت که عموما بر اجرای نمایشنامه های خارجی متمرکز بود. چونکه در آن دوره دانش آموختگانی مانند علی رفیعی و حمید سمندریان از فرنگ بازگشته بودند. ضمن اینکه برخی از کارگردانان نوگرای تئاتر جهان مانند گروتفسکی، پیتر بروک، باربا و... در ایران، نمایش اجرا کردند و تماشاگران با تئاتر روز جهان آشنا شدند.
خلج ادامه می دهد: در همان زمان مدیریت تئاتر شهر که قبل از آن فعالیت مستمری نداشت، به دکتر رفیعی سپرده می شود تا در این مکان اجراهای پیوسته تئاتر روی صحنه برود.
وی در ادامه با ابراز تاسف از درگذشت برخی از هنرمندان بزرگ در چند وقت اخیر اضافه می کند: متاسفانه به سبب ضعف پژوهش، تجربه این هنرمندان هم با درگذشت شان از بین می رود در حالی که در جهان، هنرمندی مانند استانیسلاوسکی صد سال پیش تجربیات و خاطرات خودرا مکتوب کرده است.
خلج خاطرنشان می کند: خواندن خاطرات هنرمندانی مانند پرویز پورحسینی به ویژه برای نسل جوان بسیار مفیدست تا خیل علاقه مندان به بازیگری دریابند نمی توان یک شبه ره صد ساله رفت و بازیگری مانند پورحسینی با خون جگر و تلمذ کردن در نزد خیلی از استادانِ صاحب تجربه، به این جایگاه رسیده است.
او در آخر می گوید: در این کتاب همه این ریزه کاری ها از دوران کودکی تا آخرین کارهای پرویز پورحسینی گردآوری شده است.
منبع: karkado.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب