عباس رافعی:
تلویزیون دیگر به قدیمی ها کار نمی دهد
کارکادو: عباس رافعی معتقد می باشد خود هنرمندان می دانند که مدیون رسانه هستند اما سیاست ها به شکلی است که ترجیح می دهند در جای دیگری فعالیت کنند.
مهسا بهادری: پژمان جمشیدی را می شناسیم کسی که هنوز عده ای او را بعنوان فوتبالیستی می شناسند که بازیگر شده و عده ای دیگر او را بعنوان یک بازیگر خیلی خوب قلمداد می کنند. هنرمندی که چند سال است در جشنواره فیلم فجر خوش می درخشد و بعد از نامزدی های پیاپی، امسال برای بازی در فیلم سینمایی «یادگار جنوب» موفق به دریافت دیپلم افتخار شد. کمی به قبل تر بازگردیم، اوایل دهه نود بود که سریالی با نام «پژمان» روی آنتن تلویزیون رفت، سریالی که در زمان خودش پرطرفدار بود و جمشیدی از همان نقطه فعالیت خود بعنوان بازیگر را به صورت رسمی و جدی شروع کرد، و حالا بعد از ده سال به این جایگاه رسیده. هنرمندی که با تلویزیون فعالیتش را آغاز کرد اما این روزها حضورش در این حوزه را نمی بینیم، این دیده نشدن چند دلیل دارد، یا خودش نمی خواهد، یا پیشنهاد مناسبی برای او نیست در هر حال به این صورت یکی از هنرمندان از تلویزیون جداشد. هومن برق نورد هم که دیپلم افتخار گرفت همین روند را دارد، حتی محمدحسین لطیفی که کارگردان برجسته ای عمده فعالیتهای درخشان خودرا در تلویزیون انجام داده است و با تمام این شرایط به تلویزیون بازگشته و سریال ساخته اما صداوسیما بدهی ۶ میلیارد تومانی او را پرداخت نمی نماید. (به گفته خود لطیفی این اتفاق رخ داده است.) به سالهای قبل و کسانی که سیمرغ گرفتند هم نگاه نماییم همین ماجرا را می بینیم و مصداق های زیادی برای هنرمندانی وجود دارد که بعد از شروع فعالیت در تلویزیون به یک موفقیت خوب در سینما رسیدند، نزدیک ترین مثال هومن سیدی یا شهاب حسینی است. اما چه اتفاقی افتاده که هنرمندان علیرغم شروع فعالیت از تلویزیون دیگر حاضر نیستند به خانه خود بازگردند؟ مشکل از هنرمندان است یا صداوسیما؟ به همین بهانه به گفتگو با عباس رافعی پرداختیم که تا سال ۱۳۹۰ کارمند رسمی صداوسیما بود و بعنوان عضو شورای شبکه و طرح و برنامه در این سازمان فعالیت می کرد. چرا هنرمندانی که هم اکنون در سینما هستند دیگر به تلویزیون باز نمی گردند؟ پس از انقلاب کسانی که سینمای جدید ایران را پای گذاری کردند افرادی بودند که یا در تلویزیون مدیر بودند یا کارگردان و تهیه کننده، مدیران سینمای ایران، آقای بهشتی، سیف الله داد، حیدریان و... همه از کارمندان تلویزیون بودند که به معاونت سینمایی وزارت ارشاد آمدند. آقایان محمدعلی نجفی، داوود میرباقری، ابوالحسن داوودی، کیومرث پوراحمد و... خیلی از هنرمندانی که وارد سینما شدند و توانستند سینمای نوین ایران را به جهان معرفی کنند از فعالین رسانه بودند. از رخشان بنی اعتماد که سالهای سال مستند می ساخت تا جعفر پناهی که کارمند تلویزیون بود؛ توانستند سینمای نوپای انقلاب را به سینمای فعلی تبدیل کنند و یک تعامل و ارتباطی بین تلویزیون و سینما رقم خورد. سینمای پیش از انقلاب ارتباطی به تلویزیون نداشت اما پس از انقلاب یک توافق درونی شکل گرفت که بتوانند به کمک سینمای ایران بیایند و به آن جان ببخشند و در ضمن سال ها، این ماجرا ادامه پیدا کرد. سینمای ایران از رضا عطاران و جواد عزتی تا هومن برق نوردی که شما از او نام بردید، خاستگاهشان تلویزیون بوده یعنی تلویزیون نیرو می ساخت و به سینمای ایران تحویل می داد. حالا پرسش شما اینست که چرا کسانی که خانه اولشان تلویزیون بوده، با اکراه به تلویزیون بر می گردند یا کلا باز نمی گردند؟ این ماجرا را نباید در هنرمندان جست وجو کرد بلکه باید دید این صاحبخانه چه کرده که در را به روی این هنرمندان باز نمی کند، من این مسئله را این گونه بررسی می کنم که اگر صاحبخانه میزبانی خوبی باشد، چرا این هنرمندان نباید به خانه خود بازگردند؟ این تلویزیون است که ستاره سازی می کند، پس چرا تلویزیون میزبانی مهربانانه و پدرانه خودش را از دست داده؟ فضایی که در تلویزیون حاکم بود تماما در رشد بالندگی آنها تاثیر داشت اما حالا یک لجبازی بوجود آمده که مدیران تلویزیون احساس می کنند باید به سمت نیروهای تازه به دوران رسیده بروند. در دوره طلایی تلویزیون من تهیه کننده بودم، با همکارانمان که صحبت می نماییم متوجه می شویم که گویا یک قانون نانوشته در تلویزیون وجود دارد که دیگر به تهیه کنندگان و کارگردانان قدیمی کار ندهند، چون مدیران فعلی احساس می کنند بانیان وضعیت موجود همان هنرمندان هستند.
مگر وضعیت موجود چه ایرادی دارد؟ هر وضعی هم که بوجود آمده باشد دست آورد مدیران فعلی است چون مدیران گذشته که خوب عمل کردند و نتیجه اش را هم در تلویزیون دیدیم. پیش از ورود آقای جبلی، می گویند در چهار سال پیش مردم و مسئولین از تلویزیون راضی نبودند و بانیان این وضع همین هنرمندان بودند. بنابراین تصمیم گرفتند سراغ هنرمندانی بروند که متعهد هستند، نه هنرمندانی که متخصصند و این تعهدگرایی در مقابل تخصص گرایی سبب شده تلویزیون مخاطب خودرا از دست دهد. من احساس می کنم مخاطب تلویزیون ریزش کرده و به سمت شبکه نمایش خانگی رفته چون در حال حاضر آنها بحث برانگیزتر هستند. این سریال هایی که من نمی گویم بد هستند، چون حتی اگر سریال خوب هم ساخته شود متاسفانه دیده نمی شود و همان هایی که پرارزش هستند هم بینندگان کمتری دارند. چرا چنین اتفاقی می افتد؟ به علت ریزش گسترده مخاطببین تلویزیون، چون مردم به سمت شبکه نمایش خانگی رفته اند. این سوال پیش می آید که آیا تلویزیون توان رقابت با شبکه نمایش خانگی را ندارد؟ چرا توان رقابت دارد، تلویزیون رسانه فراگیر است و شبکه نمایش خانگی فراگیر نیست. سیگنال های تلویزیون در دورترین روستاهای ایران قابل دسترس است. تلویزیون یک رسانه ای است که قرار بر فرهنگسازی دارد. اما شبکه نمایش خانگی در درجه اول دنبال تجارت و کسب درآمد است. رسانه گروهی یا ملی اولویت اولش فرهنگسازی است و جایی که دنبال سودجویی نیست توانایی فرهنگسازی دارد، حتی سریال هایی که جنبه سرگرمی آنها غالب بوده باز هم دنبال فرهنگسازی بودند. چه اتفاقی افتاده که این رسالت فراموش شده است؟ نگاهی که تلویزیون به هنرمند دارد، موجب ایجاد یک نظارت کیفی بر کار وی در تلویزیون می شود، یعنی شوراهایی که مسئولیتشان نظارت کیفیت برنامه های سازمان است می توانند هنربانی کنند، یعنی می توانند هنرمند را به سمت بالندگی ببرند بر خلاف شبکه نمایش خانگی که سقوط یک هنرمند را رقم می زنند. رسانه ملی الان یک قدرت است که مسؤلان از آن غافل هستند و من فکر می کنم به علت عدم تجربه مدیران جوان است که توانایی استفاده درست از این امکانات را ندارند. بیشتر بخوانید: حوادث روز و روگردانی مردم نشان داده است سینما جای درستی برای سرمایه گذاری نیست/چاق شدن فرهنگی ترکیه در نتیجه لاغری ماست/سیاست ما را مریض کرده است سینما مرده به جنازه اش لگد نزنید/ به خدا قسم مدیریت فرهنگی کشور مقصر است، دعا کنید دیگر کارگردان نباشم! در واقع ضعف در مدیران است؟ بله، من ضعف را در انتخاب مدیران رسانه ملی می دانم اگر یک مدیر پر قدرتی وجود داشته باشد تمام این هنرمندانی که نام بردید با شوق به عرصه رسانه باز می گردند چون خودشان هم می دانند که مدیون این رسانه هستند. اما دلیل این که باز نمی گردند بخاطر خودشان نیست در واقع در مقصد که رسانه ملی است باید دید چه اتفاقاتی رخ داده که آنها نمی خواهند بازگردند. می توانیم بگوییم یکی از دلیلهای رخ دادن این ماجرا بحث کمبود بودجه در تلویزیون است؟ تلویزیون برخی از بودجه هایی که صرف سریال خاص خودش می کند به مراتب این بودجه ها بیشتر از سریال های شبکه نمایش خانگی است. بودجه دوتا از سریال های تلویزیون در مجلس اعلام می شود با آن بودجه چه قدر میتوان سریال خوب ساخت؟ به نظرم یک مدیریت ضعیف عامل به وجود آمدن این وضعیت است.
در تلویزیون مدیران برنامه سازی نمی کنند بلکه این تهیه کننده ها هستند که این کار رو انجام می دهند و چون الان تهیه کنندگان را تغییر دادند این وضعیت پیش آمده. به صورت مثال یک کارگردان حرفه ای زیر پرچم حرف یک تهیه کننده تازه کار و جوان بروند. چرا می گویید تهیه کنندگان جوان را کنار گذاشتند؟ من هرچه طرح به تلویزیون می بردم رد می کردند و بعد متوجه شدم که نمی خواهند با من کار کنند چون احساس می کنند ما باید کنار گذاشته شویم. اینجا بازهم همان بحث خودی و غیرخودی است همین ماجرا پیش آمده که می بینیم تلویزیون ناخواسته و حتی در برنامه زنده اش مردم را مقابل خودش قرار می دهد. به سخره گرفتن زنان اصلا کار درستی نیست و اصلا ضرورتی ندارد که در برنامه تلویزیونی به آن پرداخته شود؛ اما وضعیت به قدری بلبشو شده که هرکسی هرچه دوست دارد می گوید و کسی هم جلوی آنها را نمی گیرد. من کارمند تلویزیون بودم و سال ۹۰ بازنشسته شدم و کاملا با پوست و گوشت و استخوان تلاش مدیران را می دیدم که چه قدر برای نگه داشتن احترام آنتن تلاش می کردند و آنرا با زباله پر نمی کردند و تلاش می کردند همچون پیشینیان کار را با حفظ آبرو و احترام پیش ببرند. همین آقای افخمی بهترین کارش را در تلویزیون انجام داده که نامش «کوچک جنگلی» است؛ حالا نگاه کنید که ایشان پس از این همه سال چه کار مهمی در تلویزیون یا سینما انجام داده؟ هیچی! و هنوز هم نان شهرتش در «کوچک جنگلی «را می خورد. با این وجود به خودش اجازه می دهد حرمت آنتن را بشکند. ساخت مکانی به نام ساترا چه قدر در لجبازی هنرمندان تاثیر گذار بوده است؟ باید بگویم که خدا نبخشد کسی را که به فکر تاسیس سازمانی به نام ساترا افتاد. ساترا یعنی چوب لای چرخ تولید برنامه ها گذاشتن. چه زمانی ما می توانیم بالنده شویم و رشد کنیم؟ زمانی که رقیب داشته باشیم و حالا تمام تلاش ساترا اینست که رقیب را از بین ببرد و عرصه را تنگ کند، این در واقع دیکتاتوری رسانه ای بار می آورد ساترا نمونه استبداد از دیکتاتوری رسانه ای است من هرچه می گویم درست است و هرچه می گویم باید گوش کنید، ساترا سابقه ای را از خودش. ۵۷۲۴۵
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب