گلستان سعدی در روسیه
به گزارش كاركادو «گلستان» سعدی شاید به جهت منثور بودن متن، پیش قراول آثار ترجمه شده سعدی به زبان روسی است.
به گزارش كاركادو به نقل از ایسنا، این یادداشت نوشته سیدحسین طباطبایی از سلسله یادداشت های «یك هفته با سعدی و سپهری در فضای مجازی» كه با عنوان «از سعدی تا سهراب در سپهر ادب روسیه» در پایگاه اطلاع رسانی شهر كتاب انتشار یافته، به تاثیرات، بازتاب ها و ترجمه هایی كه از آثار سعدی در روسیه صورت پذیرفته است می پردازد:
«سعدی، به روایتی، نخستین شاعر فارسی زبان بود كه به روس ها، از راه برگردان قطعاتی از اشعارش، شناسانده شد. و از آن پس، در ذهن و زبان شاعران بزرگ و اندیشمندان نام آور این سرزمین، به كرّات مورد استفاده و ارجاع واقع شد كه شاید آشناترین آنها برای ما ایرانیان، اشارات مكرر الكساندر پوشكین شاعر بزرگ روس به نام و شعر سعدی در جای جای آثارش باشد، ولی دامنه آن از او گسترده تر است كه میخائیل سینلنیكوف شاعر، محقق و مترجم معاصر روس در اثر پرارزش خود با عنوان «ایران در نگاه شاعران روس» به تفصیل به آنها پرداخته است.
در این میان، گلستان سعدی، شاید به جهت منثور بودن متن، پیش قراول آثار ترجمه شده سعدی به زبان روسی است.
نخستین ترجمه از گلستان به روسی در قرن ۱۷ میلادی انجام شد. این ترجمه از برگردان آلمانی این شاهكار ادب فارسی كه توسط آدام آولئاریوس پژوهشگر و جغرافیدان آلمانی انجام شده بود صورت پذیرفت.
علاقه به گلستان سعدی از قرن ۱۹ میلادی و با گسترش مطالعات و پژوهش های شرق شناسی روس ها در روسیه گسترش یافت. در خلال این قرن بارها و بارها بخش هایی از این شاهكار ادب فارسی به روسی برگردانده شد كه از میان آنها می توان به ترجمه میرزا كاظم بیك(۱۸۷۰-۱۸۰۲) كه به شكلی بنیانگذار ایران شناسی در روسیه به حساب می آید كه البته هیچ وقت منتشر نشد، استپان نظریان (۱۸۷۹-۱۸۱۲) شرق شناس ارمنی تبار و ایوان خولموگروف (۱۸۹۱-۱۸۱۸) شرق شناس معروف روس اشاره نمود.
در قرن بیستم میلادی یوگنی برتلس خاورشناس نامدار روس، ترجمه گزیدهای از حكایات گلستان سعدی را در سال ۱۹۲۲ منتشر نمود كه به باور اهالی فن ترجمه ای دقیق همراه با تفسیر و توضیح بود و تنها كاستی آن این بود كه همه گلستان سعدی را شامل نمی شد.
سرانجام در سال ۱۹۵۷ میلادی رستم میرزا اوغلی علی اف (۱۳۷۳-۱۳۰۸ش) شرق شناس آذری تبار و متخصص ادبیات فارسی ترجمه كاملی از گلستان سعدی را فراهم آورد كه توسط انتشارات دولتی ادبیات هنری مسكو به زیور طبع آراسته شد.
مترجم دانشمند گلستان با چیره دستی تمام در انتقال ظرایف و نكات دقیق ادبی گلستان سعدی كه درك درست و ترجمه نثر مسجع آن از برگردان شعر هیچ دست كمی ندارد، توفیق یافته و متواضعانه در ترجمه قسمت های عمده ای از فرازهای منظوم گلستان، از ترجمه های دیگران با ذكر مرجع بهره برده است. شاید تنها نقصی كه بر این ترجمه می توان گرفت عدم اشاره به بعضی از آیات قرآن كریم است كه سعدی در «گلستان» به آنها استشهاد كرده و مترجم در عین ترجمه، ذكری از قرآنی بودن آن نكرده است كه این امر البته برای برخی موارد صورت پذیرفته است ( بعنوان نمونه آیه شریفه اِعملوا آلَ داودَ شكراً وَ قلیلٌ مِن عبادیَ الشكور(سوره سبأ - آیه ۱۳( در دیباچه گلستان) و در سایر موارد هم صرفاً به قرآن بدون اشاره به سوره و آیه مربوطه بسنده شده است كه شاید اقتضای دوران كمونیستی مترجم مسلمان «گلستان» را به این امر واداشته است.
۵۴ سال بعد در سال ۲۰۱۱، بر مبنای ترجمه علی اف، به همت رایزنی فرهنگی كشورمان در روسیه و با همكاری مشترك انتشارات امیركبیر و موسسه نشر وچه مسكو، چاپی جدید و منقح با برخی اصلاحات همچون موارد قرآنی فوق الذكر و صفحه آرائی جدید از گلستان به صورتی شكیل در تیراژ ۲۰۰۰ نسخه در مسكو منتشر گردید و با استقبال گسترده ادب دوستان و علاقه مندان به فرهنگ و هنر ایران مواجه گردید به نحوی كه بعد از مدتی كوتاه این كتاب نایاب شده و تجدید چاپ آن در دستور كار رایزنی فرهنگی كشورمان در مسكو قرار دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب