ایرانی ها در تور افغان های بلگراد
كاركادو: «میكسالیشته» اولین ایستگاه اعلام پناهندگی صربستان در بلگراد است كه تا همین چندوقت پیش هتل ها و آپارتمان هایش پر بود از گردشگر هایی كه تنها با انگیزه پناهندگی یا مهاجرت راهی بلگراد شده بودند؛ گردشگر هایی از ایران، سوریه و افغانستان.
به گزارش كاركادو به نقل از ایسنا، «شهروند» در ادامه نوشت: شهریور ۹۶ بود كه دولت صربستان برای توسعه گردشگری و تسهیل سفر سرمایه گذاران بالقوه تصمیم گرفت روادید را برای گردشگر های ایرانی حذف كند؛ تصمیمی كه پیشتر كشورهای گرجستان، عمان، اندونزی، مصر و مالزی آنرا اجرا كرده بودند. اجرایی شدن لغو روادید برای ایرانی ها مصادف شد با افزایش بی سابقه تقاضای مسافران به صربستان تا جایی كه در اسفند ۹۶ شركت هواپیمایی «ایران ایر» اولین پرواز مستقیم تهران- بلگراد را برقرار كرد و خیلی زود تا تیرماه ۹۷ همه پروازها رزرو شد تا جایی كه شركت های هواپیمایی دیگر هم برقراری پرواز مستقیم تهران به بلگراد را در برنامه هایشان قرار دادند. ماجرا اما به این جا ختم نشد و گروهی مسیر بالكان را در پیش گرفتند، تا خویش را به آلمان یا فرانسه برسانند یا در همان صربستان درخواست پناهندگی دادند، تا صربستان با مشكل افزایش مهاجران روبه رو شود؛ مشكلی كه برای اولین بار گوردان پانوویچ از سازمان «اینفو پارك» -سازمانی برای كمك به پناهجویان- به دولت صربستان گوشزدكرد و درنهایت منجر به برگشت شرط ویزا برای مسافران ایران شد.
«پارك افغان»؛ محلی كه وجود خارجی نداشت
«احمد» و همسرش با لغو روادید، صربستان را بعنوان مقصد بعدی سفرشان انتخاب كردند، تا بلگراد را هم در لیست بلندبالای شهرهایی كه به آنها سفر كرده اند، قرار بدهند. اولین نكته ای كه احمد در مورد سفرشان به صربستان تعریف می كند، حضور تعداد زیاد گردشگر های ایرانی است: «در این سفر ایرانی ها زیادی را دیدیم كه مجردی یا با خانواده راهی این كشور شده بودند و دیگر به برگشت فكر نمی كردند. این كشور در مركز شینگن قرار دارد، به همین علت برداشتن ویزای این كشور بهترین فرصت را برای كسانی كه قصد مهاجرت داشتند، فراهم نمود.»
احمد در مورد گردشگر های پناهنده می گوید: «در صربستان با تعدادی از خانواده های ایرانی آشنا شدم كه همه اموالشان را فروخته و راهی صربستان شده بودند؛ خانواده هایی كه برخی از آنها ساكن صربستان شده بودند و قصد سفر به كشورهای دیگر را نداشتند، البته عده ای هم پس از چند وقت گشتن در صربستان و یاد گرفتن چم وخم مهاجرت، یكی از كشورها را بعنوان مقصد انتخاب می كردند یا سوار قطار یا هواپیما می شدند و به سمت كشور مقصد می رفتند.»
البته او اعتقاد دارد كه گردشگر هایی از این دست كمتر گرفتار مشكل می شدند و به راحتی می توانستند به مقصد موردنظرشان برسند: «به ندرت این افراد برگشت می خوردند و بیشترشان پناهنده می شدند. بیشتر این افراد با تور سفر نمی كردند و به شخصه بلیت هواپیما تهیه می كردند و برای این كه سبب شك كسی نشوند، در صربستان هتل هم رزرو می كردند، تا ثابت كنند برای سفر توریستی آمده اند.»
احمد در كنار ایرانی ها گردشگر هایی از سوریه و افغانستان را هم دیده كه به قصد پناهندگی راهی بلگراد شده بودند: «هر مسافر بدون ویزا می تواند ۳۰روز در صربستان بماند. در بین مسافران سوریه ای ها و افغان ها هم به چشم می خورند، اما چهره ایرانیان مشخص است و بیشترشان را جوانان تشكیل می دهند؛ جوانانی كه با رویای زندگی بهتر پناهندگی را به جان می خرند.»
«فاطمه» هم یكی از مسافران صربستان بود كه با برداشتن ویزای صربستان به این كشور سفر كرد و مدتی از فضای زیبای این كشور بهره برد: «همسفرهایی داشتیم كه به قصد ماندن راهی صربستان شدند، البته مسیر سخت و پرریسكی را برگزیده بودند، چون هركسی كه بخواهد از صربستان برای پناهندگی اقدام نماید، بیشتر باید مسیری زمینی كه عبور از جنگل ها و مسیرهای پرخطر است را پشت سر بگذارد، تا به اتریش برسد.»
فاطمه در جست وجوی مكان های گردشگری بلگراد نام «پارك افغان ها» را شنیده، درحالی كه پاركی به این نام در بلگراد وجود ندارد: «بیشتر پناهندگان را افغانستانی هایی كه در بعضی پارك ها رفت وآمد داشتند، از مرز عبور می دادند و بقیه مسیر را پناهنده باید تنها می رفت، بیشتر گردشگر های ایرانی با دیدن هر ایرانی سراغ پارك افغان ها را می گرفتند! البته برخی از گردشگر ها حتی به این فكر نمی كردند كه راهی كشورهای اروپایی شوند و در همان صربستان به فكر ماندن می افتادند، چونكه كشور خوبی است و مردمان مهربانی دارد كه راحت زندگی می كنند و قدر خوشی ها را می دانند، البته امكانات ایران را ندارد و برای خود من سوال است كه چرا باید چنین كشوری را برای پناهندگی برگزید.»
بیش از یك چهارم پناهجویان ایرانی بودند
مسافران ایرانی تنها حدود یك سال توانستند از لغو روادید صربستان بهره ببرند و حالا با برگشت شرط ویزا دوباره سفر به این كشور اروپای شرقی سخت شده است و در این میان یكی از دلایل اصلی تعداد بالای پناهجویان است، به صورتی كه برپایه آمارها بیشتر از یك چهارم كل پناهجویان را اتباع ایرانی می سازند. از آغاز سال ۲۰۱۸ میلادی حدود یك هزار و ۱۰۰ ایرانی به صورت رسمی در صربستان درخواست پناهندگی داده اند. این افراد به مراكز نگهداری پناهجویان منتقل شده اند. تعداد پناهجویانی كه از شروع سال ۲۰۱۸ از آسیا و منطقه خاورمیانه به این كشور پناهنده شده اند به چهارهزار نفر رسیده است.
راشین طباطبایی، تورلیدر صربستان می گوید: «آماری از پناهجویان نداریم، اما اواخر سفر به صربستان پنج تا شش درصد مسافران از صربستان برنمی گشتند. واقعیت این است كه از سال پیش، رایزنی دولت های ایران و صربستان موجبات لغو ویزا برای مسافران را فراهم نمود و بدین منظور آژانس ها تور صربستان را قوی تر از گذشته راه اندازی كردند و استقبال مسافران خیلی خوب بود. در حقیقت باید بگویم استقبال بی سابقه بود.»
بلافاصله بعد از این تصمیم، اولین گروه ها از ایران با پاسپورت هایی جعلی درحالی راهی این كشور شدند كه انگیزه ای غیر از گردشگری داشتند و سفرشان همزمان با اجرای لغو روادید در این كشور، دردسرهایی را برای ایران درست كرد كه هنوز پس لرزه های آن دامنگیر گردشگران واقعی ایرانی است.
طباطبایی ادامه می دهد: «نكته قابل تامل این بود كه در ابتدای سفر ایرانی ها به صربستان، شاهد فرار مسافر نبودیم. تا اوایل تابستان امسال یعنی ۲۰ خرداد به بعد با بالا و پایین شدن ارز و دادن ارز دولتی به مسافران تورها، با حجم وحشتناك مسافران صربستان روبه رو بودیم كه در بین آنها متاسفانه گروهی با این انگیزه كه هیچ گاه به ایران برنگردند، راهی صربستان می شدند. در بین این گروه جوانان، افراد مجرد و متاهل و حتی خانواده هایی كه فرزند كوچك داشتند دیده، می شد. برخی از این گردشگر ها به محض رسیدن به صربستان در هتل ها اتاق تحویل نمی گرفتند و در پاسخ دلیل این كار می گفتند ما نمی مانیم. البته بعضی ها هم شب اول را می ماندند و از روز دوم دیگر در هتل دیده نمی شدند.»
بیشتر تورلیدرهایی كه به صربستان مسافر می بردند نام «پارك افغانی» را شنیده اند: «بیشتر مسافران ایرانی را افغانستانی ها از مرز رد می كردند و نام پارك افغان ها در بین كسانی كه به قصد پناهندگی راهی صربستان شده بودند، شنیده می شد؛ محلی كه اصلا وجود خارجی ندارد. برخی از گردشگر های ایرانی حتی برای این كه پناهنده شوند پاس شان را پاره یا اعلام می كردند پاس شان گم شده، بدون این كه به این نكته توجه نمایند كه در صورت پاره شدن پاس، اگر كشوری پناهندگی را قبول كند، مسأله منتفی است، در غیر این صورت مشكلات متعددی پیش خواهد آمد.»
طباطبایی لغو روادید و موقعیت جغرافیایی صربستان در كنار قانون پس دادن پاسپورت به مسافران را عواملی برای سهولت پناهجویی در صربستان می داند: «یكی از مسائلی كه به سهولت پناهندگی دامن می زد، این بود كه پس از تابستان به هتل ها اعلام شده بود از پاسپورت ها اسكن گرفته و اصل پاسپورت را عودت بدهند و اصرار ما هم نتیجه ای نداشت، چون نگه داشتن پاسپورت جرم محسوب می شد. در بین مسافران ایرانی كه به قصد مهاجرت راهی صربستان شده بودند، عده ای قصد برگشت داشتند و حتی با تور تماس می گرفتند و می گفتند پشت مرز كرواسی مانده اند و نمی دانند چه كار كنند و تنها راهنمایی ای كه ما می توانستیم داشته باشیم این بود كه به سفارت ایران رجوع كنند.»
«فاطمه لطفی»، راهنمای گردشگری می گوید: «بیشتر متقاضیان صربستان، گردشگر بودند و می خواستند با تور سفر كنند و به ندرت متقاضی تك ویزا داشتیم. من در بخش ویزا فعالیت می كردم و بیشتر افرادی كه در مورد نحوه سفر به صربستان پرس وجو می كردند، جوانان بودند و خانواده ها بیشتر بعنوان گردشگر به این كشور سفر می كردند، البته دادن ارز مسافرتی هم در بالا رفتن متقاضیان تأثیر داشت و با برگشت شرط ویزا، مقاصد سفر متقاضیان به سایر كشورها تغییر كرده است.»
تعداد بالای پناهجویان تا جایی پیش رفت كه بحث های بسیاری را برانگیخت تا جایی كه حرمت الله رفیعی، رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هم موجی از سفرهای بدون بازگشت كه به صربستان راه افتاده را تأیید كرده و گفته است: «این موج یك تب موقت است كه بنا به تجربه، پیش بینی می نماییم پایدار نباشد، چون این افراد وقتی به صربستان بروند و ببینند نمی توانند در آن جا اقامت داشته باشند یا از طریق این كشور به اروپای غربی مهاجرت كنند، دیگر سودای سفر به صربستان نخواهند داشت و این تب هم فروكش می كند.»
یكی از مواردی كه در مورد آن حاشیه های بسیاری به وجود آمد، سرگردانی مسافران ایرانی در فرودگاه های صربستان بود كه «ایرنا» با استناد به منبع مطلع در این مورد این طور گزارش داده است: «تنها تعدادی از اتباع ایرانی به سبب نقص مدارك مانند همراه نداشتن بلیت بر گشت، نداشتن رزرو هتل و داشتن گذرنامه جعلی از جانب پلیس از ورودشان جلوگیری شد و با نخستین پرواز به تركیه بازگردانده شدند.»
رویایی كه جان نداشت
آدم هایی كه رویای زندگی در اروپا را در سر می پروراندند، با لغو روادید صربستان رویای خویش را دست یافتنی دیدند و برای همین در صف متقاضیان سفر به بلگراد شدند تا رویای شان را زندگی كنند. اما واقعیت ها چیزی متفاوت برای آنها ترتیب دیده بود. همه زندگی شان را فروخته اند تا بقیه عمرشان را در كشوری اروپایی بگذرانند اما حالا از آن زندگی لاكچری متصور كانكسی وجود دارد كه در سرمای منفی ۱۱ درجه در مرز صربستان و كرواسی باید روزگار بگذرانند؛ كانكس هایی كه نه سرویس بهداشتی دارند و خبری از حمام و موادشوینده هم نیست. در كنار این كانكس ها چادرهایی كنار هم قد كشیده اند؛ چادرهایی كه هر كدام سقفی برای حدود۱۵۰ نفر از قومیت های مختلف شده اند، البته مهاجران در این سرما بخاری های خاموش را به نظاره می نشینند چون حتی برای روزی یك ساعت هم این بخاری ها روشن نمی شوند. حالا زیر این چادرها رویاها بربادرفته به نظر می رسند و جای خویش را به هراس از بیماری های پوستی و بیماری های واگیردار داده اند، البته پناهجویان اعتراضاتی را هم ترتیب دیدند و در مرزها در اعتراض به وضعیت اسفبار خود تجمع كردند اما بی نتیجه مسیر چادرهای سرد را در پیش گرفتند.
رد شدن از مرز كرواسی هم دردسرها و خطرات مختص به خودش را دارد تا جایی كه تعداد محدودی توانسته اند این مرز را پشت سر بگذارند، البته با به خطرانداختن جان شان. پناهجویانی كه زیر كامیون یا روی لاستیك زاپاس كامیون های خویش را پنهان كرده اند و اگر شرایط را توانسته باشند، تحمل كنند و گیر پلیس نیفتاده باشند پس از ۱۰ ساعت حركت كامیون و ماندن در آن شرایط به مقصد رسیده اند، البته آنهایی كه چنین ریسكی را به جان نخریده اند، به قاچاقچیان رو آورده اند تا با دادن بخش زیادی از دارایی كه با خود برده بودند، آنها را وارد خاك كرواسی كنند، البته اگر چنین اتفاقی هم بیفتد، اگر گیر پلیس بیفتند، به قصد كشت كتك می خورند، گوشیهای موبایل را می شكنند و سیم كارت ها را می سوزانند و به قول خود پناهجویان حتی پول ها را می دزدند و در نهایت به مرز صربستان برگردانده می شوند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب