كیانیان: جوانان ما چشم خارجی ها را خیره می كنند
كاركادو كیانیان: جوانان ما چشم خارجی ها را خیره می كنند
مهدی درستی: هركس كه دستی بر آتش تئاتر در ایران داشته باشد و كار صحنه كرده باشد می داند كه نمایشنامه نویسی یكی از مهجورترین عناصر این حوزه است و اقبال كارگردانان ایرانی به نمایشنامه های تالیفی بسیار كم است. در این میان تئاتر كودك و نوجوان هم اوضاع بهتری ندارد بلكه به دفعات شاهد می باشیم كه نمایشنامه نویسندگان خارجی به طور گسترده روی صحنه می رود بدون آنكه توجه جدی به آثار نویسندگان ایرانی شود. با این وجود نمایشنامه نویسان دلسوزی در حوزه تئاتر كودك و نوجوان سال ها مشغول فعالیت هستند تا با تمام نامهربانی ها و بی توجهی ها چراغ این حوزه را روشن نگه دارند. داوود كیانیان یكی از باسابقه ترین نمایشنامه نویسان حوزه كودك و نوجوان است كه اخیرا مجموعه ای از نمایشنامه هایش را در قالب كتابی با عنوان «بیست و یك نمایشنامه و شش طرح نمایشی برای كودكان و نوجوان» منتشر و روانه بازار كتاب كرده است. انتشار این كتاب فرصتی را برایمان فراهم نمود كه با او درباره محتوای اثر و همینطور وضعیتی كه نمایشنامه نویسی در حوزه كودك و نوجوان دارد گفت و گویی داشته باشیم كه در ادامه می خوانید. داوود كیانیان درباره كتاب «بیست و یك نمایشنامه و شش طرح نمایشی برای كودكان و نوجوان» و خصوصیت آن اظهار داشت: «این كتاب در واقع مجموعه ای از نمایشنامه هایی است كه می توانستند در دو مجموعه قبلی هم منتشر شوند ولی بنا به دلایلی این اتفاق نیفتاد. نكته دیگر اینكه نمایشنامه های جدیدی هم تالیف شده بود كه می توانست در جلد سوم؛ همسان دو جلد قبل ( كه شامل 40 نمایشنامه بود) منتشر شوند. ازاین رو با كمك خانه تئاتر موفق شدیم، با انتشار جلد سوم؛ تمام نمایشنامه هایی را كه برای كودك و نوجوان از اواخر دهه 40 تا سال 1396تالیف شده بود یكجا در قالب این سه جلد تقدیم علاقه مندان نماییم.» او اضافه كرد: «دلیل دیگر انتشار این اثر، این بود كه دریچه ای به ادبیات نمایشی تئاتر كودك و نوجوان ایران باز شود، نخواستم هیچ تعدیلی در آنها تولید نمایم تا سیر تاریخی خویش را به صورت مستند نشان داده و اگر كسی خواست به لحاظ پژوهشی در این زمینه تحقیقی انجام دهد بتواند سیر تحولات محتوایی و فرم گونه های متنوعی از تئاتر كودك و نوجوان را پیگیری كند.» تئاتر كودك و نوجوان نیاز به آموزش دارد تا اثرگذار باشد
این نویسنده درباره علت استقبالی كه این روزها از نمایشنامه های نویسندگان خارجی در حوزه كودك و نوجوان می شود، توضیح داد: «مجموعه ای از مسایل دست به دست هم می دهد و سبب می گردد تا استقبال كمتری از نمایشنامه های كودك و نوجوان نویسندگان ایرانی شود. مثلا ما چند سالی است كه به ترجمه كتاب های نظری كودك و نوجوان و نمایشنامه های این حوزه دسترسی پیدا كردیم و پس از آن تعدادی از مترجمان ما به آن روی آوردند. وقتی فعالان تئاتر كودك ما متوجه می شوند چه نمایشنامه های جدیدی در خارج از كشور در حال نشر و اجراست سبب می گردد به جهت تنوع و آشنا نمودن مخاطب با فرهنگ دیگران برای اجرا به سراغ آن ها بروند.» كیانیان افزود: «همچنین، رسانه های جمعی و گروهی كه به صورت بین المللی فعالیت می نمایند تا حدودی دست اندركاران نمایش كودك و خانواده ها را تشنه این امر می كنند كه در خارج از كشور در حوزه تئاتر كودك و نوجوان اتفاقات خوب و چشمگیری در حال رخ دادن است. نكته دیگر اینكه نویسندگان غیرایرانی به علت آنكه قدمت بیشتری كه در نمایشنامه نویسی دارند و در این راه دستشان بازتر است و مشكلات ما را ندارند، آثارشان وسعت و عمق بیشتری پیدا كرده است و راه های تازه ای را برای عرضه آثارشان پیدا كرده اند كه سبب جذب كارگردان و مخاطب داخلی می گردد. طبیعتا اگر در اینجا امكانات بیشتری در اختیار هنرمندان حوزه تئاتر كودك و نوجوان قرار می گرفت، چه در زمینه متن و چه در زمینه اجرا واقعا آثار درجه یكی خلق می شد. چنان كه هم اكنون هم با امكانات محدودی كه داریم، جوان های خلاق آثاری دارند كه گاه چشم خارجی ها را خیره می كنند.» این هنرمند درباره اینكه نبود آموزش آكادمیك در حوزه نمایشنامه نویسی تئاتر كودك و نوجوان عامل توسعه نیافتن و كم رونقی این حوزه شده است، توضیح داد: «آموزش رشته های تئاتر كودك و نوجوان می تواند فوق العاده در روند گسترش و عمق بخشیدن به این حوزه اثرگذار باشد. حركتی كه تا به امروز رخ نداده است، ولی در عین حال علاقه مندان این حوزه به علت نداشتن پیشینه آكادمیك از فعالیت دست نكشیده اند و این هنر را زنده نگه داشته اند. ما امیدواریم این رشته ها در دانشگاه ها تولید شود همانطور كه ادبیات و نقاشی كودكان چند سالی است تدریس می گردد و شاهد رشدشان هستیم. تئاتر كودك و نوجوان هم چنین نیازی دارد و در صورت تولید می تواند به شكل همه جانبه تری بر كودكان و نوجوانان تاثیر گذار باشد زیرا كه نزدیك ترین هنر به زندگی ماست.» كیانیان همینطور بیان كرد: «امیدواریم مسئولان بتوانند این رشته ها را در دانشگاه ها تولید كنند ولی هم اكنون متاسفانه نه تنها در دانشگاه ها رشته ای با محوریت تئاتر كودك و نوجوانان تدریس نمی گردد بلكه هم اكنون حتی یك نشریه هم نداریم كه با محوریت این حوزه منتشر شود، نبود سالن های ویژه اجرای تئاتر كودك، بی تفاوتی نسبت به «تئاتر دانش آموزی»، عدم توجه به تئاتر در كلاس درس، مسائلی هستند كه می توانند تاثیر منفی بر رشد تئاتر كودك و نوجوان بگذارند.»
نمایشنامه ها روی دست مولفان باد می كند و چاپ نمی شود
او ارزیابی خویش را از وضعیت امروز نمایشنامه نویسی در حوزه كودك و نوجوان چنین بیان كرد: «متاسفانه حمایتی از مولفان نمی گردد و تمام آثار، حاصل تلاش و علاقه فعالان این حوزه است كه در نوع خودش بسیار پرارزش است. اما علی رغم محدودیت ها و مشكلاتی كه برای چاپ و نشر آنها وجود دارد، آنان همیشه نگذاشته اند چراغ آن خاموش شود. انتقادات زمانی بر یك امری وارد است كه تمام امكانات را برای آن فراهم نموده باشیم و به نتیجه نرسیده باشد. وقتی كه در حوزه تئاتر كودك و نوجوان نه مجله ای منتشر می شود، نه دانشگاهی داریم كه تئاتر كودك در آن تدریس گردد، نه سالن های ویژه برای اجرای این تئاتر ها به جز تعدادی اندك وجود ندارد و نمایشنامه ها روی دست مولفان باد می كند و جایی برای چاپ آنها نیست، وقتی جایی برای آثار نظری و نقد آثار نداریم و... چه انتظاری می توانیم داشته باشیم كه به رشد ایده آل برسیم.» كیانیان ادامه داد: «اما با عنایت به ظرفیت های موجود هنرمندان تئاتر كودك، و با عشق و علاقه ای كه این هنرمندان به كارشان نشان می دهند باید اظهار داشت: تئاتر كودك و نوجوان خوبی داریم و با افزایش امكانات مطمئنا نتایج بهتری را شاهد خواهیم بود. تئاتر و هنر به زندگی آدم ها در جامعه باز می گردد، در جامعه آدم های بسیار مختلفی به لحاظ فرهنگی و اجتماعی وجود دارند كه هر كدام خوراك فرهنگی خاص خویش را طلب می كنند، عده ای از تئاتر كودك انتظار سرگرمی و لذت دارند، بعضی علاوه بر سرگرمی اهداف آموزشی را پیگیری می كنند. افراد دیگری هستند كه از تئاتر توقع تربیت و پرورش دارند. و همه این ها هم برای جامعه كودك و نوجوان ما لازم است. نباید وقتی می بینیم كه سلیقه ما در یك تئاتر لحاظ نشده این نوع تئاتر ها را به باد انتقاد بگیریم. هركس می بایست آزاد باشد تا نیاز منحصر به خویش را از تئاتر ویژه خود دریافت كند و این البته به حمایت و آموزش نیاز دارد.» شاهد موازی كاری موسسات در حوزه تئاتر كودك هستیم وی در آخر بیان كرد «انتقاد از تئاتر كودك و نوجوان نباید به هنرمندان این عرصه باز گردد، بلكه به مسئولان تئاتر مرتبط می باشد. این مسئولان هستند كه باید در دانشگاه ها رشته تئاتر را تولید كنند یا امكاناتی را برای گسترش و رونق آموزش تئاتر و تولید سالن های نمایش فراهم نمایند. متاسفانه خیلی از سازمان ها و موسسات فرهنگی در مسیرهای موازی راه ویژه خویش را در حوزه تئاتر كودك طی می كنند، حدود 10 نهاد مطرح را می گردد نام برد كه در حوزه تئاتر كودك و نوجوان برنامه های منحصر به خویش را دارند: مثلا نمایشنامه برای خودشان چاپ می كنند، جشنواره برگزار می كنند، اجرا می گذارند، و...در حالی كه اگر این نهاد ها دور هم جمع بشوند و امكاناتشان را روی هم بگذارند خواهیم دید كه این تئاتر چقدر رشد خواهد نمود. امروزه اما اینطور نیست، هر نهادی ساز خودش را می زند، یك اركستر ناهماهنگ با حركت های فردی و جدا از یكدیگر. وقتی سئوال می نماییم كه متولی تئاتر كودك كدام نهاد است؟ متاسفانه هیچ نهادی پاسخگو نیست. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل!» 58243
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب